Luister naar ons hart! Platform roept Nederlandse artsen op tot meer gebruik stethoscoop

Persbericht

Patiëntenplatform Street Doctor verzoekt dat allen boven 65 het recht krijgen op een jaarlijks stethoscoop onderzoek, nu blijkt dat Nederland ver achter blijft bij de rest van Europa.

• Hartklepziekte is een veel voorkomende en serieuze conditie die vaak geassocieerd wordt met ouder worden. Toch weet het overgrote deel van ouderen niets over de meeste voorkomende vorm (12%)¹
• Meestal is de eerste indicatie van het probleem aan de hartklep een typische hartruis die gehoord kan worden met een stethoscoop.
• Pre-COVID, gaf minder dan 5% (4.9%) van de ouderen in Nederland aan dat ze een stethoscoop luisterbeurt krijgen bij elk bezoek aan hun arts, het laagste percentage in heel Europa¹

AMSTERDAM – 14 SEPTEMBER 2020 – Nieuwe data, vrijgegeven om de Hartklep Week luister bij te zetten, tonen aan dat de grote meerderheid van ouderen in Nederland (88%) zich onbewust zijn van de meest voorkomende vorm van hartklepziekte. Een serieuze, maar behandelbare conditie. Verontrustend is dat er naar de Nederlanders het minst geluisterd wordt met een stethoscoop vergeleken met andere Europeanen, wat een eenvoudige, eerste stap zou zijn naar het ontdekken van deze ziekte.¹ Meer dan de helft van alle patiënten met een ernstige aortaklep stenose - de meeste voorkomende vorm van hartklepziekte - sterft binnen twee jaar na het ontstaan van symptomen, waardoor vroege opsporing belangrijk is.^2,3 Detectie van deze ziekte die bij ouder worden hoort, bestaat uit het herkennen van symptomen en naar het hart luisteren met een stethoscoop. Het is zorgwekkend dat de toename voor het luisteren naar het hart met een stethoscoop door de huisarts in heel Europa slechts minimaal is in de afgelopen twee jaar (2019: 28,15%; 2017: 27,70%).¹ Slechts 4,9% van de ouderen in Nederland krijgen een stethoscoop luisterbeurt bij elk bezoek aan hun huisarts, het laagste aantal in heel Europa (Europees gemiddelde: 28,2%).¹

“Het onderzoek toont aan dat er veel meer gedaan moet worden om bewustzijn te vergroten van hartklepziekte en het belang van een jaarlijks stethoscoop luisterbeurt, vooral bij de risicogroepen. Als je ouder bent dan 65, is het belangrijk dat je het recht hebt om je huisarts jaarlijks te vragen naar een stethoscoop luisterbeurt,” vertelt Richard Derks van Street Doctor. “De oudere bevolking van Nederland vervult een sleutelpositie, hoewel vaak over het hoofd gezien, als bijdrage aan het effectief functioneren van onze gemeenschappen, families en economie. Dus het verbeteren van het bewustzijn , de diagnose en de behandeling van hartklepziekte biedt ons allemaal voordelen.”

Senioren in Nederland zijn cruciale contribuanten aan de moderne, algemene economie en onze maatschappij. Het onderzoek onthult dat zij een actieve groep zijn, van wie 59,8%⁴ regelmatig sport, vrijwilligerswerk doet voor een goed doel of gemeenschap (34,2%) of zich anderszins sociaal onderhoudt met ouderen (23,7%).¹ Bijna de helft van de Nederlandse respondenten claimt dat de symptomen van hartklepziekte hen zouden belemmeren bij fysieke activiteiten (40,1%) en werken/ vrijwilligerswerk (20%), daarmee suggereert men dat dit een significante invloed op hun dagelijkse leven zou hebben.¹ Bovendien neemt een derde (29,4%) van de ondervraagden in Nederland de zorg op zich voor een naaste.¹ Een verbeterd bewustzijn en vroege opsporing van hartklepziekte zijn daarom niet alleen belangrijk voor ouderen, maar ook voor mensen die (deels) afhankelijk zijn van hen, de lokale gemeenschap en de economie zelf. Het is enorm belangrijk om de ouderen en het werk dat zij doen naar waarde te schatten. Hartklepziekte treft meer dan 400.000 mensen in Nederland boven de 65 en het is voorspeld dat dit aantal zal verdubbelen als de bevolking vergrijst.5 Toch weet 88% van de Nederlanders niets van aortaklep stenose, de meest voorkomende vorm van hartklepziekte. Het kan een enorme uitdaging zijn om de ziekte op te sporen, omdat veel mensen met hartklepziekte de symptomen niet echt merken, of deze afdoen als ouderdomsverschijnselen.6 Het onderzoek onderstreept dat slechts een klein deel van de Nederlandse ouderen een afspraak zal maken voor moeilijker toe te wijzen symptomen zoals vermoeidheid (23,7%), verminderde fysieke activiteit (18,7%) en zich ouder voelen dan de leeftijd (6%).¹

“De seniore bevolking vormt een risicogroep, nog meer als ze ouder worden, daarom is het belangrijk dat ze zich bewuster zijn van de ziekte en de ernst begrijpen van de verborgen symptomen, om zo vroege diagnose en tijdige behandeling mogelijk te maken. Er wordt geschat dat op de leeftijd van 75 de prevalentie van hartklepziekte 13% is,¹⁷ “ aldus Prof. Dr. Helge Möllmann, Klinik für Innere Medizin I, St.-Johannes-Hospital, Dortmund en leider van het onderzoek. “Meer werk is nodig om het bewustzijnsniveau te veranderen en daarom is deze week, de Hartklep Week, een belangrijke stap naar verbetering van resultaten voor patiënten.“

Hartklepziekte is een verzamelnaam voor alle (één of meer van vier) slecht functionerende of afwijkende hartkleppen, die de bloedstroom door het hart helpen. Het is een veel voorkomende, serieuze, maar behandelbare conditie die vaak voorkomt bij ouder worden. Als de diagnose tijdig gesteld wordt, kunnen patiënten terugkeren naar een goede levenskwaliteit. ⁸ De conditie wordt gewoonlijk veroorzaakt door ziekte, slijtage of schade aan de hartklep of -kleppen.⁹ Belangrijkste symptomen zijn pijn aan de borst, afwijkende hartslag en ademtekort.⁸

Hartklepziekte

Hartklepziekte bestaat als één of meer van je hartkleppen ziek of beschadigd raken, waardoor de manier waarop je bloed door je hart gaat wordt beïnvloed.¹⁰ Aortaklep stenose is een vorm van hartklepziekte, die meestal ontstaat door degeneratie door veroudering of verharding (verkalking) van de aortaklep, wat leidt tot progressieve vernauwing (stenose) -veranderingen die de klepfunctie bemoeilijken en een normale bloedstroom door het hart belemmeren. De symptomen van aortaklep stenose zijn pijn aan de borst, vermoeidheid, ademtekort, licht in het hoofd, flauwtes en moeite met inspanning.

Hartklep Week en het Europese Hartgezondheid Onderzoek

Hartklep Week (14-20 september 2020) heeft als doel om de diagnose, behandeling en management van de hartklepziekte wereldwijd te verbeteren. Het project wordt geleid door Global Heart Hub, de paraplu organisatie voor cardiovasculaire patiëntenorganisaties, waaronder; Initiative Herzklappe in Duitsland, Meine Herzklappe uit Oostenrijk, Instituto Lado A Lado Pela Vida in Brazilië, Alliance du Coeur in Frankrijk, Cuore Italia in Italië, Heart Valve Voice in het Verenigd Koninkrijk, VS, Canada en Japan, AEPOVAC in Spanje, PACO uit Mexico, Croí in Ierland, Mended Heart in de VS en Street Doctor in Nederland. Hartklep Week wordt gesteund met middelen van Abbott, en Edwards Lifesciences, en het Europese Hartgezondheid Onderzoek was gesteund door Edwards Lifesciences. Het Europese Hartgezondheid Onderzoek werd eerder uitgevoerd in 2015 en 2017. Het onderzoek van 2019 werd begeleid door een commissie van zorgprofessionals en vertegenwoordigers van patiëntenorganisaties. Het doel was om publiek bewustzijn van aortaklep stenose en symptomen van hartklepziekte te bepalen, de frequentie van stethoscoop gebruik te meten, om voorkeuren bij behandeling te begrijpen en het bepalen van de rol die ouderen spelen in onze gemeenschap. Het onderzoek werd uitgevoerd onder 12.832 mensen boven de 60 in 11 Europese landen: Frankrijk, België, Zwitserland, Duitsland, Italië, Spanje, Oostenrijk, Nederland, Zweden, Ierland en VK. 1000 respondenten komen uit Nederland.

Contact

Street Doctor
Richard Derks
info@streetdr.org
www.streetdr.org
06-42613129 / 020-6933131

Referenties

1. Gaede L et al. Under submission 2020
2. Otto CM. Timing of aortic valve surgery. Heart 2000;84:211–218
3. Patient.co.uk. Available at: https://patient.info/doctor/aortic-stenosis-pro Accessed May 2020
4. Global Coalition on Aging. Healthy heart for healthy aging: the need for awareness, innovation, and collaboration in
5. Cardiovascular Health. White Paper. 2020.
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5216199/ en https://opendata.cbs.nl/statline/?dl=308BE#/CBS/nl/dataset/7461bev/table
7. Patient.co.uk. Available at: http://www.patient.co.uk/health/heart-valves-and-valve-disease. Accessed May 2020
8. Nkomo V et al. Burden of valvular heart disease: a population-based study. Lancet. 2006;368:1005-11.
9. Heart Valve Voice. Available at https://www.heartvalvevoice.com/heart-valve-disease/treatment. Accessed July 2020
10. British Heart Foundation: Heart Valve Disease. Available at: https://www.bhf.org.uk/heart-health/conditions/heart-valvedisease. Accessed July 2020
11. BUPA. Heart Valve Disease. Available at: https://www.bupa.co.uk/health-information/heart-blood-circulation/heart-valvedisease Accessed August 2020